Mijn overbuurvrouw Henny was van 1950 tot 1955 leerling van de MMS Sint Walburg aan de Kraneweg in Groningen. Bij toeval kwamen we erachter, dat wij beiden een band hebben met het katholieke onderwijs in Groningen: zij als leerling en ik als docent.

Alhoewel Henny niet echt een oud-leerling van het Sint Maartenscollege is hebben we tóch met elkaar over – zeg maar – de voorloper van de latere MMS in gebouw De Wijert gesproken.
Het werd een boeiend gesprek met een dame, die zich nog ongelooflijk veel herinnert van haar schoolperiode aan de Kraneweg, waar zuster José de scepter zwaaide en waar een lange broek uit den boze was, tenzij er een rok overheen gedragen werd, maar als je je ladylike gedroeg, dan was een lange broek toegestaan. Maar geen handen in de zakken en niet wijdbeens zitten!

“Het was een héél fijne school! Je kreeg er een brede algemene ontwikkeling!”
Voordat de eerste vraag gesteld is, moet ik dit noteren.

Haar vader vond het niet nodig, dat ze naar de MMS ging, de Mulo was goed genoeg, maar Henny’s moeder was het daar niet mee eens. Henny deed toelatingsexamen en slaagde als de beste van alle kandidaten.
De familie was van Oosterbeek naar Haren verhuisd, dus Henny fietste naar Groningen, tenzij het in de winter glad was, dan ging ze met de bus. Dat leverde nog wel eens problemen op, want als de bus vol was, liet de chauffeur de scholieren gewoon staan, waardoor ze menig maal te laat kwam en dus (!) gestraft werd. Ze vond dat niet terecht, want zij kon er toch niks aan doen, dat die bus niet stopte?
“Dus maakte ik het strafwerk niet, het werd verdubbeld en dat ging door tot ik het hele boek moest overschrijven. Dat was me te gortig en ben ik naar zr José gegaan, die zei: “ je hoeft het niet te maken, maar er wordt niet meer over gesproken.”
Zo was onze directrice, eerlijk naar de leerlingen, maar ze beschermde ook haar docenten.”

Het tekende deze dame, ze had oog voor haar leerlingen en zorgde ervoor, dat ze zich prettig voelden aan de Kraneweg. Zuster José gaf geschiedenis en Henny vond haar lessen geweldig!
Ze heeft overigens nog lang met haar gecorrespondeerd, ook nadat ze uitgetreden was en elders in het land een nieuwe baan had gevonden.

Behalve geschiedenis vond Henny ook de lessen Frans van meneer De Haan prachtig! Ze spraken weliswaar een Frans in de les, maar ze luisterden naar grammofoonplaten. Heerlijke lessen!
Frans was haar eerste examenvak, ze was bloednerveus en De Haan waarschijnlijk ook, want het was het eerste examen, dat hij afnam. Het liep voor beiden goed af, ze kreeg een 7 en de docent was tevreden.

Een aantal andere docenten herinnert ze zich óók nog heel goed, de scheikunde- en natuurkundelessen van Gerard Korfage waren fantastisch! Het waren geen examenvakken, dus Gerard maakte er een gezellige boel van, soms leken zijn lessen wel toneelrepetities…. Dáár was hij namelijk goed in: regisseren en acteren en vooral veel lol maken.
Ze herinnert zich ook een minder vrolijk voorval: haar docente Nederlands kreeg tijdens een toets een maagbloeding. Iedereen schrok zich natuurlijk het leplazerus, er werd flink gespiekt, maar dat was in één klap voorbij door alle consternatie.

Af en toe ging men ter communie. Je moest nuchter verschijnen in een benauwde kapel, waar ze ooit eens onderuit ging en door een leraar weggedragen werd. Nou, dat vond ze helemaal niet erg!

In het vierde leerjaar stond een retraite in het klooster van Witmarsum op het programma, een bezinningsweek, zeg maar. Maar bezinnen…….
Henny herinnert zich niet zoveel meer van dit uitje, maar wél dat de dames zich uitstekend vermaakten met (nachtelijke) modeshows in nachthemden en babydolls.
Het lawaai was niet van de lucht en menig jonge frater maande hen dan ook regelmatig tot stilte…..

Het gemiddelde aantal leerlingen lag rond de 24, maar in 1955 deden er maar 13 meiden examen. Helaas behaalden ze niet allemaal het diploma, wat betekende, dat de gezakten niet mee mochten tijdens de koetsrit door de stad. Dat bracht een golf van verontwaardiging teweeg onder de geslaagden met als gevolg dat de gezakte dames in een auto achter de koets aan reden en op deze manier tóch hun tour door het centrum van Groningen kregen!

Na de MMS ging Henny naar de Rijkskweekschool in de Pelsterstraat. De katholieke school was te ver weg, dus de bisschop moest dispensatie verlenen, maar ze kreeg van een kapelaan godsdienstles, want de katholieke achtergrond mocht natuurlijk niet verwaarloosd worden. Uiteindelijk deed ze ook nog haar godsdienstexamen.

Henny heeft op verschillende lagere scholen lesgegeven, ze stond o.a. in Dokkum, Hoogezand en Utrecht voor de klas, maar ze trouwde in 1961 en had kon daardoor haar baan niet behouden.
In Maasbracht kon ze echter wél vervangen op een christelijke schippersschool, weliswaar voor 3 maanden, maar dat was geen probleem, want ze was inmiddels zelf zwanger.
Ze verhuisde verschillende keren, gaf vele jaren les, o.a. op een Jenaplanschool in Lelystad, een onderwijstype, dat haar aansprak.
Ze werkte uiteindelijk tot haar 61e en ging toen met de VUT. Die bestond toen nog……

Interview: Annet Brinkgreve

My opposite neighbor Henny was a student at the MMS Sint Walburg at the Kraneweg in Groningen from 1950 to 1955. By coincidence we found out that we both have a connection with Catholic education in Groningen: she as a student and I as a teacher.

Although Henny is not really a former student of the Sint Maartenscollege we talked with each other about – so to say – the predecessor of the later MMS in building De Wijert.
It became a fascinating conversation with a lady who still remembers her school period at the Kraneweg incredibly well, where Sister José ruled the roost and where long pants were out of the question, unless a skirt was worn over them, but if you behaved ladylike, then long pants were allowed. But no hands in pockets and no sitting wide-legged!

“It was a very nice school! You got broad general development there!”
Before the first question is asked, I should note this.

Her father did not think it necessary, that she went to MMS, the Mulo was good enough, but Henny’s mother did not agree. Henny did entrance exam and passed as the best of all candidates.
The family had moved from Oosterbeek to Haren, so Henny cycled to Groningen, unless it was slippery in winter, in which case she took the bus. This caused some problems, because if the bus was full, the driver would leave the students standing, so that she came too late many times and was thus (!) punished. She didn’t think this was right, because she couldn’t help it if the bus didn’t stop.
“So I didn’t do the punishment work, it was doubled and this went on until I had to write the whole book over. That was too much for me and I went to Sr José, who said: “You don’t have to do it, but it won’t be spoken about anymore.”
That’s how our principal was, fair to the students, but she also protected her teachers.”

It characterized this lady, she had an eye for her students and made sure they felt comfortable at the Kraneweg. Sister José taught history and Henny loved her lessons!
She corresponded with her for a long time, even after she had retired and found a new job elsewhere in the country.

Besides history, Henny also loved the French lessons of Mr. De Haan! Although they spoke French in class, they listened to gramophone records. Wonderful lessons!
French was her first exam subject, she was very nervous and De Haan probably was too, because it was the first exam he took. It ended well for both of them, she got a 7 and the teacher was satisfied.

She also remembers some other teachers very well, the chemistry and physics lessons of Gerard Korfage were fantastic! They were not exam subjects, so Gerard made a good job of it, sometimes his lessons seemed like theater rehearsals…. That’s what he was good at: directing and acting and especially having fun.
She also remembers a less cheerful incident: her Dutch teacher suffered a stomach bleed during a test. Everyone was shocked, of course, and there was a lot of cheating, but that was over in a flash because of all the consternation.

Occasionally one went to Communion. You had to appear sober in a cramped chapel, where she once collapsed and was carried off by a teacher. Well, she didn’t mind that at all!

In the fourth year a retreat in the monastery of Witmarsum was on the program, a week of reflection, so to speak. But reflection…….
Henny doesn’t remember much about this trip, but she does remember that the ladies enjoyed themselves with (nightly) fashion shows in nightshirts and babydolls.
The noise was unrelenting and many a young brother regularly called on them to be quiet…..

The average number of students was around 24, but in 1955 only 13 girls took the exam. Unfortunately not all of them passed, which meant that those who failed were not allowed to join them on the carriage ride through town. This caused a wave of indignation among the graduates with the result that the failed girls rode in a car behind the coach and in this way got their tour through the center of Groningen anyway!

After the MMS Henny went to the Rijkskweekschool (state training school) in the Pelsterstraat. The Catholic school was too far away, so the bishop had to grant dispensation, but she got religious lessons from a chaplain, for the Catholic background should not be neglected of course. In the end she also passed her religion exam.

Henny has taught at several elementary school, she was in Dokkum, Hoogezand and Utrecht, but she married in 1961 and could therefore not keep her job.
In Maasbracht, however, she was able to replace a teacher at a Christian skipper’s school for three months, but that was no problem as she had become pregnant herself.
She moved several times, taught for many years, among others at a Jenaplan school in Lelystad, a type of education that appealed to her.
She eventually worked until she was 61 and then took early retirement. It still existed at that time……

Interview: Annet Brinkgreve